Δευτέρα 27 Δεκεμβρίου 2010

ΠΗΛΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ


Πηλιορείτικος Γάμος

Ο Πηλιορείτικος Γάμος άρχιζε οχτώ μέρες πριν την Κυριακή της τελέσεως του μυστηρίου. Άρχιζε με το κόψιμο του νυφικού που γινόταν στο σπίτι της νύφης. Το νυφικό δεν ήταν άσπρο, όπως το σημερινό, ήταν η ίδια η Πηλιορείτικη φορεσιά (Φούστα, Τραχηλιά, Κοντογούνι, Ζώνη, Μαφέσι).
Ο γάμος οργανωνόταν από τα Μπρατίμια (τους εκλεκτούς φίλους του γαμπρού και της νύφης). Δευτέρα, Τρίτη, τετάρτη, συγγενείς και φίλοι ασχολούνταν με την συγκέντρωση και τακτοποίηση της Προίκας.
Στη συνέχεια γίνονται τα αλευρώματα, έθιμο κατά το οποίο ο γαμπρός με τα Μπρατίμια πήγαιναν στο σπίτι της νύφης και ανάπιαναν το προζύμι από το οποίο θα γίνει η κουλούρα του γάμου, βέβαια το αλεύρι δεν έπεφτε από το κόσκινο αν δεν ασημώνονταν, Στο τέλος με το ίδιο αλεύρι άσπριζαν το γαμπρό και την νύφη για να ασπρίσουν και να γεράσουν.
Την Παρασκευή οι Κερατζήδες (αγωγιάτες) με τα άλογα στολισμένα και τα όργανα μετέφεραν την προίκα στα γραφικά καλντερίμια του χωριού με κατάληξη στην κεντρική πλατεία όπου θα γίνει το κόψιμο του νυφικού. Την Κυριακή γινόταν το ξύρισμα του γαμπρού, με απανωτές ντουφεκιές, οι τελετές κεράσματος του πρώτου μπράτιμου από την νύφη και η εντολή ότι άρχιζε ο γάμος, το ξεκίνημα της νύφης, η γαμήλια πομπή, η επιστροφή της νύφης και του γαμπρού, το γαμήλιο γεύμα, το κρέμασμα του γαμπρού από τα μπρατίμια, τα ταξίματα της νύφης, το γέμισμα της στάμνας με νερό από την κεντρική βρύση, το σπάσιμο της στάμνας, και τέλος το ψώνισμα του γαμπρού με τα απαραίτητα για το άνοιγμα του νέου νοικοκυριού.Όλα τέλειωναν με τα π' στρόφια. Το πρώτο τραπέζι των νεόνυμφων στο σπίτι του γαμπρού μετά μια εβδομάδα.

Πρόκειται για μια σειρά από δρώμενα, με έντονους συμβολισμούς, που μπορούν να θεωρηθούν προσομοιώσεις των δυσκολιών του έγγαμου βίου που ακολουθεί: Το αλεύρι δεν κοσκινίζεται, τα προικιά δεν ξεφορτώνονται, το ψαλίδι της μοδίστρας δεν κόβει και το ξυράφι του κουρέα δεν λειτουργεί. Όλα, όμως, αποκαθίστανται κάποια στιγμή με το “ασήμωμα”, μια υπόμνηση, ίσως, ότι μόνο η σκληρή δουλειά μπορεί να βοηθήσει το νέο ανδρόγυνο να ξεπεράσει τα εμπόδια της ζωής. Και η αποκατάσταση των πραγμάτων γιορτάζεται με ένα τρικούβερτο παραδοσιακό γλέντι, στην πλατεία του χωριού.
Η αρχή του Πηλιορείτικου Γάμου χάνεται στους αιώνες. Το πιθανότερο είναι, τα έθιμά του να αποτελούν συνέχεια των επεισοδίων ενός μυθικού γάμου που τελέστηκε στην περιοχή και προκάλεσε το μεγαλύτερο πόλεμο της αρχαιότητας, τον Τρωικό. Ήταν τότε που ο Πηλέας, ο γιος του βασιλιά της Αίγινας Αιακού, παντρεύτηκε πάνω στο βουνό, το οποίο έκτοτε φέρει το όνομά του, τη Νηρηίδα Θέτιδα. Και σ΄ εκείνο το γάμο, όπως και στον Πηλιορείτικο, υπήρξαν δυσκολίες: Η νύφη δεν ήθελε το γαμπρό και με τη μαγική δύναμη που διέθετε μεταμορφώνονταν για να του κρυφτεί. Πότε γίνονταν σουπιά, που μελάνωνε γύρω της τα νερά και χάνονταν από το διώκτη της και πότε υψώνονταν σαν μια τεράστια φλόγα, την οποία ο Πηλέας δεν μπορούσε καν να πλησιάσει. Στην απελπισία του, ο βασιλιάς απευθύνθηκε στο σοφό και μειλίχιο Χείρωνα, ένα ον παράδοξο, που κατά το μισό του ήταν άνθρωπος και κατά το άλλο μισό άλογο, μόνιμο κάτοικο της περιοχής. Ο Χείρων έπαιξε το ρόλο που παίζει σήμερα στον Πηλιορείτικο Γάμο η προξενήτρα. Έφερε πιο κοντά τους μελλονύμφους και ηρέμησε τη σχέση. Έγινε μάλιστα και δάσκαλος του γιού τους Αχιλλέα.
Αλλά και η συνέχεια του γάμου Πηλέα και Θέτιδας υπήρξε επεισοδιακή. Η απρόσκλητη θεά Έριδα προκάλεσε ανάμεσα στις καλεσμένες, άλλες θεές τα πρώτα καλλιστεία. Τα θεϊκά αυτά καλλιστεία υπήρξαν- ως γνωστόν- η αφορμή του Τρωικού Πολέμου. Για το ζευγάρι, ωστόσο, όλα πήγαν κατ ευχήν. Η ένωσή τους υπήρξε αρμονική κι απέκτησαν γιο τον τρισένδοξο ήρωα του Τρωικού Πολέμου, τον ξακουστό Αχιλλέα.
Η ομοιότητα των επεισοδίων, των δυσκολιών που μοιάζουν ανυπέρβλητες, αλλά τελικά ξεπερνιούνται, κάνει κάποιους να πιστεύουν ότι ο Πηλιορείτικος Γάμος αποτελεί συνέχεια αυτού του μοναδικού γάμου, που χάνεται στην αχλή του χρόνου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου